Şirket birleşme ve satın alma süreçleri, finansal yönlerinin karmaşıklığı bir yana hukuki adımlar açısından da detaylı planlama gerektirir.
Her birleşme veya satın alma işleminde öncelikle şirketlerin hukuki durumlarının ve potansiyel hukuki sorunların kapsamlı bir analizi yapılmalıdır. Şirketin riskleri, borçları, yükümlülükleri ve geçmişteki yasal işlemleri bu şekilde daha net bir şekilde anlaşılabilir. Ayrıca sektörün düzenleyici çerçevesi ve yasal gereklilikleri de bu sürecin ayrılmaz bir parçasıdır.
Aşağıda birleşme ve satın alma sürecinde hukuki usul ve yapılması gerekenler hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Birleşme ve satın alma sürecinde tarafların müzakerelere başlaması önemli bir adımdır. Türk Ticaret Kanunu’na göre bu süreç, şirketlerin yönetim organları tarafından yürütülmelidir.
Müzakere sürecinde kayda alınan niyet mektupları veya protokollerin, hukuken bağlayıcılığı olmayabilir. Bunlar, daha ziyade görüşmelerin ilerleyişini göstererek sürece rehberlik etmesi amacıyla düzenlenir.
Niyet mektubu, temel olarak taraflar arasındaki müzakerelerin ciddiyetini gösterir. Resmi sözleşme aşamasından önce hazırlanan bu belge, temel şartlar ve beklentileri ortaya koyar.
İyi düzenlenmiş bir niyet mektubunun birleşme sürecinin temel unsurlarını içermesi beklenir. Fiyatlandırma, ödeme koşulları, gizlilik yükümlülükleri ve müzakere sürecinin zaman çizelgesi gibi hususlar, bu unsurlar arasında sayılabilir.
Niyet mektubu ayrıca tarafların birleşme işlemi dışında herhangi bir yükümlülüğe girmediğini belirten bir madde içermelidir. Böylece metnin, bağlayıcı bir niteliğe sahip olmadığı ve tarafların tam anlaşma öncesinde serbestçe çekilebilecekleri gösterilmiş olur.
Birleşme ve satın alma müzakerelerinde hassas ticari bilgilerin paylaşılması gerekebilir. Bu nedenle tarafların, bu bilgileri gizli tutma yönünde bir anlaşma yapmalarında fayda vardır.
Gizlilik sözleşmesinde hangi bilgilerin bu kapsamda kabul edileceği net bir şekilde vurgulanmalıdır. Finansal veriler, iş planları, müşteri ve tedarikçi listeleri gibi başlıklar, ilk sayılabilecek unsurlar arasında yer alır. Ayrıca gizlilik yükümlülüğünün süresi ve ihlal durumunda uygulanacak yaptırımlar da sözleşmede bulunmalıdır.
Gizlilik sözleşmesi, hukuki olarak bağlayıcı bir belgedir ve ihlali durumunda ciddi yasal sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle sözleşmenin hazırlanması sırasında uzman desteği almak önemlidir. Böylece sözleşmenin tüm gerekli hükümleri içerdiğinden ve her iki tarafın da yasal yükümlülüklerini anladığından emin olunabilir.
Satın alma yoluyla yapılan birleşmelerde devralan taraf, devraldığı şirketin ortaklarının haklarını muhafaza edebilmek adına kendi sermayesini artırmalıdır. TTK md. 142’ye göre bu uygulama bir zorunluluktur.
Birleşme nedeniyle sermaye artırımı yapılan durumlarda aşağıdaki hususlar genel kurul kararında gösterilmelidir:
Birleşme ve satın alma süreçlerinin en önemli aşamalarından biri de kuşkusuz sözleşmedir. Birleşme sözleşmesinde yer alan başlıca hususlar şu şekilde sıralanabilir:
Bu tür bilgilerin yer aldığı sözleşmeyi, birleşme sürecinin yol haritası şeklinde tanımlamak mümkündür.
Birleşme sözleşmesiyle ilgili diğer gereklilikler ise şu şekildedir:
Sözleşmenin onayının ardından birleşmeye katılan tarafların yönetim organları, şirket ortaklarına sunulmak üzere birleşme raporu hazırlayarak onları bilgilendirirler.
TTK md. 147’ye göre büyük şirketlerin birleşme ve satın alma işlemlerinde bu durum bir zorunluluk olmakla birlikte küçük ve orta ölçekli işletmeler için tüm ortakların onayı şartıyla ihtiyaridir.
Birleşme raporu, ortakların dışında ticaret sicili müdürlüğüne de sunulur. Ancak ortakların onayıyla hazırlanmadığı durumlarda ortakların bu beyanına ilişkin belge müdürlüğe verilmelidir.
Birleşme raporunda yer alan bilgiler genel olarak şu şekildedir:
Birleşme ve satın almanın türüne göre izin veya uygun görüş alınması gereken çeşitli kurumlardan bahsetmek mümkündür. Aşağıda bunlar hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
TTK md. 153’e göre rekabeti kısıtlayıcı etkisi olan birleşme ve satın almalar yasaktır. Aynı durum, hakim durum yaratma veya hakim durumu güçlendirme gibi birleşmeler için de geçerlidir. Bu nedenle işlemin hukuki geçerlilik kazanması için Rekabet Kurumu izni zorunludur.
Anonim şirketlerin kurulması için Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni gerekir. Aynı şekilde 28468 Sayılı Resmî Gazete tebliği ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamındaki şirketlerin kuruluş ve esas sözleşmelerindeki değişiklikler için de ilgili Bakanlığın izni şarttır.
Birleşme sürecine katılan şirketlerin niteliği ve faaliyet alanlarına göre izin alınması gerekebilecek diğer kurumlar şu şekildedir:
Birleşme işleminin tescili için YMM veya SMMM raporu ya da denetime tabi şirketlerde denetçi raporunun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi gerekir. Raporda genel olarak şirket özvarlıklarının tespiti, devrolunan şirketin tapu ve fikri mülkiyet sicilleri, kayıtlı mal varlıkları gibi bilgiler yer alır.
Gerekli tüm işlemlerin yerine getirilmesi ve onaylanması sonrasında hukuken birleşmenin gerçekleşmesi için ticaret siciline tescili gerekir. Bu nedenle işlemlerin tamamlanmasının ardından yönetim organları, tescil için ticaret siciline müracaat eder.
Birleşme ve satın alma (M&A) süreçleri, karmaşık hukuki işlemler ve önemli stratejik kararlar gerektirebilir. Bu süreçte profesyonel M&A danışmanlığı almak; şirketlerin riskleri azaltmasına, fırsatları doğru bir şekilde değerlendirmesine ve işlemleri etkin bir şekilde tamamlamasına yardımcı olabilir.
M&A işlemlerinde hukuki uyum, önemli bir önceliktir. Danışmanlar; mevzuat, düzenleyici onaylar ve uyum gereklilikleri konusunda güncel bilgi sağlayarak hukuki riskleri azaltmanıza imkân verir. Ayrıca potansiyel yasal sorunları önceden tespit ederek tarafları olası engeller ve dava risklerine karşı muhafaza edebilir.
Bu noktada ÜNLÜ & Co deneyiminden yararlanarak birleşme ve satın alma işlemleri için stratejik bir rehberlik desteği alabilir, müzakere ve sözleşme süreçlerini sorunsuz bir şekilde yerine getirmek için bir strateji belirleyebilirsiniz. Gerek işlem hacmi gerekse danışmanlık sunulan işlem sayısıyla farklı sektörlerde geniş bir tecrübeye sahip kurum, sürecin her aşamasında uluslararası standartlarda bir hizmet almanızı sağlar.
