Borsada işlem görmek üzere hisselerini halka açmak yani satışa çıkarmak isteyen şirketlerin tüm bu süreç boyunca bir yetkili aracı kurumun desteğine ihtiyacı bulunmaktadır.
Halka arz danışmanlığı ve aracılığı konusunda yetkilendirilmiş aracı kurum, halka arz sürecinin başarıyla tamamlanması için önemlidir. Halka arz stratejisinin geliştirilmesinde, halka arz zamanlamasının ve hikayesinin belirlenmesinde, ilgili kurumlarla dokümantasyonun ilerletilmesinde, bağımsız denetim firması ve hukuk danışmanı gibi diğer danışmanların seçilmesinde ve koordinasyonunda, halka arza yönelik pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesinde ve konsorsiyum aşamasının yönetilmesinde aktif bir rol oynar.
Halka arz olmak isteyen şirketler için yol haritası:
Şirketi halka arz etme yolunda ilk ve belki de en zor aşama karar verme aşamasıdır. Bu karar alındıktan sonra ise ilk yapılması gereken, şirket içi çalışma ekibinin belirlenmesidir.
Çalışma ekibi; orta-üst düzey yöneticiler, finans departmanında görevli kişiler ve halkla ilişkilerden sorumlu personellerden oluşmalıdır. Çalışma ekibi kurulduktan sonra halka arz edilecek şirket ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetkilendirilmiş bir aracı kurum arasında aracılık sözleşmesi imzalanmalıdır. Halka arza yetkisi bulunan aracı kuruluşların listesi SPK’nın resmi internet sitesinden bulunabilir.
Halka arz için aracı kurum seçerken dikkate alınması gereken bazı kriterler vardır:
Halka arz sürecinin önemli aşamaları şunlardır:
Şirket yönetiminin güçlü iş birliği ve aracı kurumun koordinasyon yeteneği sayesinde standart bir halka arz projesini şirketin halka arza hazır olduğu noktadan itibaren yaklaşık olarak 5 ay gibi bir sürede sonuçlandırmak mümkündür.
Halka arzın bütün aşamalarında aracı kurumun desteği ve gözetimi mevcuttur. Seçilen aracı kurum, halka arza hazırlık aşamasında zaman çizelgesinin belirlenmesine ve halka arz hikayesinin oluşturulmasına yardımcı olur.
Hukuk danışmanı ve bağımsız denetim firması gibi diğer danışmanların seçilmesinde aktif bir rol oynar. Detaylı inceleme sürecini ve değerleme çalışmasını yürütür. FTR’yi hazırlar ve SPK ve BIST başvuruları ile ilgilenir.
Halka arzın büyüklüğü ve şekli, sermaye arttırımı/ortak satış dengesi ve fon kullanım alanları gibi yapılandırma konularında sürece öncülük eder.
Aracı kurum, halka arz sürecinin devamında konsorsiyum sunumunu hazırlar ve konsorsiyumu oluşturur. Aynı dönemde Roadshow sunumu hazırlanır ve yönetim ekibi ile prova edilir. BIST ve SKP başvurularının onaylanmasının ardından KAP, MKK ve Takasbank başvuruları da tamamlanır. Talep toplamanın sona ermesiyle paylar aracı kurum tarafından dağıtılır.
Aracı kurum, payların borsada işlem görmeye başlamasının ardından düzenli olarak halka arz edilen şirket hakkında araştırma raporu yayınlar.
Halka arza yetkili aracı kurumların listesine, bağlantıya tıklayarak SPK web sitesi üzerinden erişebilirsiniz.
Konsorsiyum Lideri
Halka arz sürecinin genel yönetimi ve koordinasyonundan sorumludur. Konsorsiyum liderine halka arz büyüklüğü üzerinden aracılık komisyonu ödenir.
Konsorsiyum Üyeleri
Talep toplamaya aracılık eden diğer kuruluşlardır. Konsorsiyum üyelerine topladıkları taleple orantılı şekilde komisyon ödenir.
Bağımsız Denetim Şirketleri
Halka arz olacak şirket paylarının fiyatının doğru şekilde tespit edilebilmesi için söz konusu şirketin finansal tabloları SPK tarafından yetkilendirilmiş bir bağımsız denetim şirketi tarafından genel kabul görmüş muhasebe ve denetim standartlarına göre denetlenir ve sonrasında bir denetim raporu hazırlanır.
Hukuk Danışmanları
Halka arz süreciyle ilgili olan kayıtlı sermaye sistemine geçiş, yeni kurumsal yönetim ilkelerinin şirkete uyarlanması, izahnamenin hazırlanması, aracı kurum sözleşmeleri gibi hukuki konularda danışmanlık verir.
ÜNLÜ & Co, tecrübeli satış ekibi ile sermaye piyasalarında blok ve tahsisli satışlarda 34 işlemle lider konumdadır. Halka arz duyurusu öncesinde yerli ve yabancı pek çok yatırımcıya ulaşıp görüşerek fark yaratmaktadır.
Kilit kurumsal yatırımcılarla yapılan ön toplantılardan alınan geri bildirimleri yatırımcı hikayesinin geliştirilmesinde kullanarak kurumsal yatırımcılardan yoğun talep gelmesini sağlamaktadır.
Kurumsal yatırımcılara araştırma bölümü tarafından “yatırımcı eğitimi” verilmektedir ve isteyen konsorsiyum üyelerinin satış ekiplerine de bilgi desteği sağlanmaktadır.
ÜNLÜ & Co’nun görev aldığı önemli halka arz projeleri ve sonuçları:
ÜNLÜ & Co, Ağustos 2023’te toplam bireysel yatırımcıların yaklaşık %64’ünü kapsayan 4 milyona yakın bireysel yatırımcı talebinin olduğu Ebebek halka arzında konsorsiyum lideri olarak görev almıştır.
Yurt içi kurumsal yatırımcılardan 14,0 kat talep, 6 faklı ülkeden 13 fondan oluşan yurt dışı kurumsal yatırımcılardan ise yaklaşık 5,0 kat talep gelmiştir. Franklin Templeton ve East Capital gibi yüksek profilli fonlar halka arza katılmıştır.
Tahsisat oranlarına bakıldığında son dönemde yapılan halka arzlar arasında %25 pay ile yabancıların en yüksek pay aldığı halka arz olmuş olup toplam satışın %50’si kurumsal yatırımcılara yapılmıştır.
ÜNLÜ & Co, Mart 2022’de Hitit Bilgisayar halka arzında konsorsiyum lideri olarak görev almıştır. Artan jeopolitik ve makroekonomik risklere rağmen son dönemde yapılan yabancı yatırımcı ağırlığı en yüksek halka arzlardan bir tanesidir.
2022 yılında Bonds & Loans tarafından verilen “Türkiye’de Yılın En Başarılı Halka Arzı Gümüş Ödülü”nün ve EMEA Finance tarafından verilen “Orta ve Doğu Avrupa’nın En İyi Halka Arzı” ödülünün sahibi olmuştur.
ÜNLÜ & Co, Mayıs 2018’de 536 mln USD büyüklüğünde gerçekleşen Şok Marketler halka arzında Bank of Amerika Merrill Lynch, J.P. Morgan ve Credit Suisse ile ortak koordinatör ve yüklenici olarak görev almıştır.
ÜNLÜ & Co, Ocak 2011’de 255 mln USD büyüklüğünde gerçekleşen Bizim Toptan halka arzında Bank of Amerika Merrill Lynch ile ortak koordinatör ve yüklenici olarak görev almıştır.
Süreci yöneten veya sürece katkı veren kurumların karşılaşabileceği zoruluklar ve bunlara yönelik önleyici tedbirler ve çözüm önerileri
Halka arz süreci, her bir finansal dönem itibariyle her bir döneme ait finansallar için belirlenen süre içerisinde tamamlanması gereken takvim gerektirir. Bu süre içerisinde bütün paydaşların etkili koordinasyonu gerekmektedir.
Aracı kurum; SPK, BIST, Takasbank, yatırımcılar, şirket yetkilileri, hukuk danışmanları, bağımsız denetçiler gibi çok sayıda tarafın dahil olduğu bu süreçte etkin bir rol oynayarak sürecin başarıyla tamamlanması için gayret gösterir.
Sonuç
Türkiye’de özellikle son yıllarda çok hareketli olan halka arz piyasası merak uyandırsa da halka arz süreci şirketler açısından karmaşık bir süreç gibi gözükebilir.
Yasal bir gereklilik olmasının yanı sıra yetkili bir aracı kurum ile çalışmak halka arz sürecinin yol haritasının belirlenmesine ve nihayetinde başarılı bir işlem gerçekleştirilmesine olanak sağlar.
Türkiye’de halka arzların popülerliği son dönemde hızla artmaktadır. Birçok şirket, bu yolla sermaye elde etme ve büyüme fırsatlarından yararlanma trendini takip etmektedir. Halka arz rüzgarının arkasındaki en önemli faktörlerden biri de yatırımcıların yüksek ilgisidir.
Halka arzlara katılım, Türkiye’deki yatırımcıların tasarruflarını enflasyondan korumak ve cazip getiri elde etmek için en çok başvurduğu yollardan biri haline gelmiştir. Hem bireysel yatırımcı sayısında hem de kurumsal yatırımcıların portföy büyüklüğünde son yıllarda ciddi bir artış gözlenmektedir.
Türkiye gibi gelişmekte olan pazarlarda gerçekleştirilen halka arzların sayısının ve büyüklüğünün gelişmiş pazarlara kıyasla gelecekte de daha çok büyümesi beklenmektedir.
